Son yıllarda fark etmişsinizdir; okulun, diplomanın, mezuniyetin değeri üzerine bolca tartışma yapılıyor. “Diploma bir işe yaramıyor”, “Okumanın ne anlamı kaldı?”, “Okula gitmeden de para kazanılıyor” gibi cümleler neredeyse günlük hayatın parçası haline geldi. Bu sözlerin arkasındaki hayal kırıklığını da, umutsuzluğu da anlıyorum. Ekonomik şartların zorlaştığı, iş bulmanın güçleştiği bir dönemde yaşıyoruz. Fakat tam da bu nedenle, okulun değerini yanlış yerde aradığımızı unutmamak gerekiyor.
Biz yıllarca okulu sadece bir mesleğe açılan kapı, diploma ise o kapının anahtarı olarak gördük. Bu yüzden diploma beklentiyi karşılamadığında, okulu değersiz sanmaya başladık. Oysa okulun asıl kıymeti, defter yaprakları arasında ya da duvara asılan bir mezuniyet belgesinde değil; insanın kendisinde bıraktığı izlerde saklıdır.
Okul, size sadece fizikten formül, tarihten bilgi ya da matematikten işlem öğretmez. Okul, sabah uyanıp sorumluluk almaktır. Yanında oturan arkadaşınla anlaşmayı, bazen anlaşamamayı ama yine de yan yana durabilmeyi öğrenmektir. Öğretmeninden yalnızca ders değil, hayata dair duruş görmektir. Okul, sıraya girerken saygıyı; sınıfta söz isterken ölçüyü; teneffüste paylaşmayı öğretir. Bunlar ne ekonomiyle değer kaybeder ne de zamanla modası geçer.
Hayatın içinde her gün kullandığımız pek çok beceriyi aslında okulda kazanırız. Bir fikri savunmayı, haksızlığa itiraz etmeyi, birlikte üretmeyi, başkasının hakkına saygı duymayı… Bunlar para kazanmak için değil, insan kalmak için gereklidir. Ve bu beceriler, ekonomik dalgalanmalar ne olursa olsun, her zaman en kestirme tabirle “geçer akçe”dir.
Bugün okulun değeri düştü diye düşünüyorsak, belki de hatayı okuldan önce, ona yüklediğimiz anlamda aramalıyız. Çünkü okul sadece bir meslek kapısı değildir; insanın kendini keşfettiği, hayata tutunmayı öğrendiği bir mekândır.
Bu yüzden gençlere seslenmek istiyorum: Vazgeçmeyin. Okumaktan, öğrenmekten, kendinizi geliştirmekten vazgeçmeyin. Diplomanın size ne kazandıracağını tartışmak kolaydır; asıl mesele okulun size kattığı o görünmez ama ömür boyu taşıdığınız değerlerdir.
Ailelere, öğretmenlere, hatta tüm topluma da bir görev düşüyor: Okulun anlamını çocuklarımıza yeniden hatırlatmak. Çünkü güçlü bir toplum, ancak eğitimle, bilgiyle, görgüyle, değerlerle ayakta durabilir.
Kısacası; diploma bir kâğıt parçasıdır, ama okul insanı insan yapan uzun bir yolculuktur. Bu yolculuktan vazgeçmeyelim.
