Ercan ÇELİK - ÖZEL HABER
Tire’nin 500 yıllık tarihi beledi dokuması geçtiğimiz yıl coğrafi işaret almıştı. Bu gelişme Türkiye çapında dikkatleri Tire beledi dokuması üzerine çekerken, yaklaşık 10 yıldır Tire beledi dokuması üzerine çalışan ve bu tarihi dokumayı doktora tezine konu edinen Akademisyen İlknur Bademci, Tire beledi dokumanın üniversitelerde müfredata eklenerek teorik ve uygulamalı olarak öğretilmesi gerektiğini söyledi.
Ege Üniversitesi Öğretim Görevlisi İlknur Bademci, Emel Akın Meslek Yüksekokulu Giyim Üretim Programı öğrencileriyle birlikte Tire Kent Müzesi’ni ziyaret etti. Tire Kent Müzesi’ndeki tezgahında beledi dokuma üretimi yapan Gülnur Yaykal’ı ziyaret eden akademisyen ve öğrenciler, bu kadim dokumayı canlı olarak görmüş oldular. Bademci, öğrencilere Tire beledi dokumasını tezgah başında anlattı.
“MÜFREDATA EKLENMELİ”
Tire beledi dokumayla ilgili çalışmalarını anlatan Akademisyen İlknur Bademci, “Amacımız Tire Beledi Dokumanın, Tekstil ve Moda Tasarım bölümlerinde teorik ve uygulamalı olarak müfredata eklenilmesi. Bu sayede tekstil ve moda tasarım bölümlerine okuyan genç, dinamik, yaratıcı üniversite öğrencilerinin Tire Beledi Dokumayı yeni bir bakış açısıyla gelecek kuşaklara taşıyacaklarına inanıyorum.” Dedi.
BURSA’DA DA GÖRÜLMÜŞ
Tire beledi dokuma ile ilgili doktora tezinden de bilgiler aktaran İlknur Bademci, “Beledi dokuma en eski pamuklu dokumalardan biri olan geleneksel bir dokumadır. Beledi dokumanın ilk örneklerine önce 16. Yüzyılda Tire’de ve daha sonra 17. yüzyılda Bursa’da görülmektedir. Jakarlı bir dokuma olan beledi dokuma, günümüzde yalnızca Tire’de varlığını sürdürmektedir. Kullanım alanı olarak sedir örtüsü, yorgan yüzü, yastık ve minder kılıfı, perde olarak kullanımı oldukça yaygın olan bir dokumadır. Beledi dokumanın özellikleri; renkleri, motifleri, kullanılan iplikleri, iki katlı dokunması ve çift taraflı kullanılabilmesi açısından önemli bir jakarlı dokumadır. Beledi dokumalarının en güzel örnekleri de esnaf bayraklarıdır.”
TİRE’DE DOKUMA KOOPERATİFİ KURULMUŞ
Araştırmasında Tire’deki ustalara da ulaştığını söyleyen Bademci, ”Tire’de yaptığım araştırmalar neticesinde birçok beledi dokuma ustasına ulaşılmıştır. 1930’ lu yıllarda Tire’de önemli bir gelir kaynağı olan tekstil ve dokuma sektörü için dokuma kooperatifi kurulmuştur. Son kooperatif başkanı, aynı zamanda kendisi de Beledi dokuma ustası olan Ahmet Sepetoğlu’dur. Ahmet Sepetoğlu’nun oğlu Fehmi Sepetoğlu Beledi dokuma ustasıdır. Bu zanaatı oda babasından öğrenmiştir. Daha sonra sağlık nedenlerinden dolayı dokumayı bırakıp, beledi dokuma tezgahını, tezgaha ait tüm araç ve gereçleri 1971 yılında Tire Müze Müdürlüğüne bağışlamıştır.”
“EN NADİDE ÖRNEKLERİ OLAN ESNAF BAYRAKLARI”
2012 yılından bu yana Tire beledi dokumayla ilgili çalışmalar yürüttüğünü ifade eden Öğretim Görevlisi İlknur Bademci, “2012 ‘den bu yana devam ettiğim beledi dokuması üzerine ‘Beledi Kumaşlarının Dokuma Tekniği ve Desenlerinin Günümüz Teknolojisiyle Özgün Bir Giysi Koleksiyonuna Uyarlanması’ adlı doktora – sanatta yeterlilik tez kapsamında çalışmalarıma ve araştırmalarıma devam etmekteyim. Bu tezle yapılan çalışmaların nihai amacı aslında; geleneksel dokuma zanaatımızn bir ürünü olan beledi dokumalarını çağdaş tekstil ve moda tasarımın içerisine taşımaktır. Aynı zamanda beledi dokumasının 16. Ve 17.yüzyılın ilk orijinal beledi dokuma örneklerini ve Beledi dokumasının en nadide örnekleri olan esnaf bayraklarını, tekrar günümüz beledi dokuma tezgahların da dokumakla ilgili çalışmalarını sürdürüyorum. Bu bağlamda bunu yapma amacım, Beledi dokumanın gelecek kuşaklara doğru bir şekilde aktarılmasını sağlamaktır. İlaveten, üniversitemizde geleneksel dokumalar adı altında ders müfredatına beledi dokumanın teorik ve uygulamalı olarak dahil edilerek öğrencilere aktarılması ve bu sayede kültürel değerlerimizi devam ettirmeyi hedeflemekteyim.” şeklinde konuştu.
