Soğuk kış günlerinin sıcak dostu ‘tarhana çorbası’ tam bir şifa deposu. A, B1 ve B2 vitaminleri zengini milli yemeğimiz grip, nezle ve soğuk algınlığı başta olmak üzere her derde deva. Ayrıca tam bir Koronasavar.
Havada mis gibi tarhana ‘kokusu var’…Bugünlerde özellikle Ege’de hangi yöreye giderseniz gidin evlerde hanımları tatlı bir ‘tarhana’ telaşı sardığını göreceksiniz. Evlerde, geleneksel tarhanaların hamurları yoğrularak balkonlarda, bahçelerde gölgelere serilerek kurutulmaya başlandı. Soğuk kış günlerinin sıcak dostu ‘tarhana çorbası’ aslında tam bir şifa deposu. Atalarımızdan bize kalan en büyük mutfak miraslarından biri. A, B1 ve B2 vitaminleri zengini milli yemeğimiz grip, nezle ve soğuk algınlığı başta olmak üzere her derde deva. Ayrıca, 2 yıldır canımız yakan ‘Covid-19’a’ karşı tam ise bir Koronasavar.
KOROYUCU KALKAN
Lezzetinin yanı sıra kış aylarında zayıflayan bağışıklık sistemini güçlendiren tarhana, Orta Asya’dan atalarımızın bize sunduğu çok özel bir hediye. Zengin coğrafyamızda yapılışı yöreden yöreye farklılık gösterebilir. Bazı hanımlar içine koydukları malzemeleri damak zevklerine göre değiştirebilir. Bunda hiçbir sakınca yok. Tarhana hamuru tercihe göre kurutulmadan derin dondurucularda yaş olarak saklanabildiği gibi geleneksel olarak kurutulduktan sonra ufalanarak bez veya cam kavanozlarda aylarca bekletilebilir.
KIŞ MEVSİMİNDEN KORKMAYIN
Kış geldi… Hava soğuk… Üşüyoruz… Ailelerin evlerindeki mutlu sohbetlerine arada bir hapşırık ve öksürükler eşlik ediyor. Ardından ‘contası sızdıran bozuk musluk’ misali burunlar akmaya başlıyor. ‘Hasta mı oluyorum?’ diye endişeleniyoruz. O sıra da annenin sesi duyuluyor. ‘Hadi bakalım herkes yemeğe’, mutfaktan bütün eve yayılan mis gibi tarhana çorbasının kokusu her yeri sarıyor. Önce karınlar doyuyor, ardından tüm aile şifa buluyor.
EGE TARHANASI MEŞHUR
Ege’de yaz mevsimi diğer bölgeler göre biraz daha uzun sürer. Tarhana’nın hazırlanışı bir birine son derece yakın yerleşim birimleri olmalarına rağmen Tire, Bayındır ve Ödemiş yöresinde bile farklılıklar gösterir. En genel tarifi ise şöyledir. Hepimizin aşina olduğu, kırmızı renginden tanıdığımız toz tarhanayla başlayalım. Toz tarhana, birçok yöremizde bu haliyle biliniyor ve tüketiliyor. Ana malzemeleri kimi zaman değişse de içine mutlaka domates, etli kırmızıbiber, yoğurt, un ve nane giriyor. Kimi zaman nohut ve mercimek de ilave ediliyor.
NASIL YAPILIR
Tarhana, genellikle kabuğu soyulmuş buğday kırması veya un ile yoğurt, süt, soğan, domates, kırmızıbiber, tuz ve çeşitli baharatlar katılarak elde edilen bin bir derde deva olan bir çorba çeşididir. Hamur mayalanınca küçük parçalara bölünüp temiz bir bezin üzerine konarak güneşte kurutulur. Hafif kuruyan parçalar ufalanarak toz haline getirilip torba veya kap içine konularak kışa saklanır. Birde bunun yanında kurutma yapılmadan hazırlanmış haliyle buzdolabında muhafaza edilerek tüketilen çeşidi vardır, bu çeşide de yaş tarhana diyoruz. Mayalanması için düzgün bir kaba alınıp üzeri örtülür. Her gün karıştırılır, sulanırsa ihtiyaca göre un ilave edilir. 10-14 gün bekletilir. Sonra temiz bir örtü üzerine küçük parçalar halinde dökülür. Biraz kuruyunca parçalar daha küçültülür. En son olarak kevgirden geçirilip gölgede iyice kurutulur. Bez torbaya konup saklanır.
TARHANA ÇORBASININ HAZIRLANIŞI
Tarhanayı bir su bardağı su ile ıslatıp 2 saat kadar bekletin. Pişireceğiniz zaman tuz, kırmızı biber, 3 su bardağı su veya tercihinize göre sarımsakları ekleyin. Kaynayıncaya kadar karıştırın. Kaynayınca altını kısıp naneyi ekleyip 5 dakika kadar pişirin. Kaselere koyduktan sonra servisini yaparak afiyetle yiyin. Üzerine biber ya da domates salçasından tavada yağ ile kavurduğunuz sosu da ilave edebilirsiniz. Ayrıca ‘doğramalı tarhana’ denilen diğer çeşidi ise tarhana çorba kıvamında hazırlandıktan sonra içine ekmek ya da pide doğranır. Üzerine sos gezdirildikten sonra servis edilir. Börülce ve çıtır çıtır kuru biber kızartması da tarhananın yanında iyi gider hani.
TARHANANIN FAYDALARI
Şeker hastaları için ideal bir seçimdir. Vücuttaki fazla tuzun atılmasına yardımcı olur, insülin seviyesinin dengelenmesini sağlar. Hastalıklardan korur. Yoğurt, sarımsak, maya, domates, çeşitli baharatlar gibi vitamin ve mineral açısından oldukça zengin olan malzemelerden hazırlandığı için oldukça besleyici bir çorbadır. Bu özelliği sayesinde özellikle kış döneminde içildiğinde soğuk algınlığı gibi birçok hastalığın yaşanma riskini en aza indirir. Kan pıhtılaşması ve kan pıhtılaşmasına bağlı olarak yaşanan damar tıkanıklıklarını ortadan kaldırır.
Tarhananın yapımında kullanılan yoğurt ve çeşitli bitkiler, sindirimin kolay bir şekilde yapılmasına büyük ölçüde katkıda bulunur. Antioksidan özellikleri sayesinde vücudunuzdaki toksinlerin atılmasını sağlar. Metabolizma yavaşlığından şikâyet eden insanların düzenli olarak tarhana tüketmesi öneriler arasında yer alır. Yüksek tansiyon hastası iseniz düzenli olarak tarhana tüketin. Tansiyonunuzu dengeleyerek kalp hastalıklarını ve kötü kolesterol risklerini azaltmanıza yardımcı olur. Barındırdığı vitamin ve mineraller sayesinde özellikle gelişim çağındaki çocuklar için oldukça faydalıdır. Kemik gelişimine katkı sağlayarak daha sağlıklı bir iskelet yapısını hediye eder. Tarhana, içeriğinde bol miktarda karbonhidrat bulundurur. Bu özelliği sayesinde yorgunluk, halsizlik gibi sorunları iyileştirir. Hastalık gibi durumlarda tarhana çorbasını ilk seçenek olarak kullanmak iyi bir tercih olacaktır.
BEBEKLERE TARHANA
Bebeklerin özenle beslenmesi gerekir. bağışıklık sistemlerinin güçlenmesi, beden ve zihinlerinin sağlıklı olması için anne sütünden sonra en ideal besin tarhana çorbası olabilir. Özellikle su yerine süt ile yapılan çeşidi ile tarhana çorbası, ölçülü bir şekilde tüketildiğinde oldukça faydalıdır.
DİYET DOSTU
Tarhana, kilo vermek veya kilo almamak isteyenler için tam bir diyet dostudur. Diyetisyenlerin önerilerinde birinci tercileri arasında yer alır. Kilo vermek isteyen kişiler için düşük kalorili çorbalar tüketilmelidir. Eğer kilo verme ile ilgili problemler yaşıyorsanız ya da hızlı bir şekilde yağ yakamıyorsanız tarhana tüketebilirsiniz. Özellikle akşam yemeklerinde öğünlerinizde tarhana çorbası tercih edebilirsiniz. Tarhana çorbası hızlı bir şekilde yağ yakımı sağlar. Bir güzel haber daha tarhanadan sonra yağ yakımı uykuda artarak devam eder.
