Gençlik Döneminde Yapılan Fiziksel Aktivitenin Kemik Sağlığı Üzerine Olumlu Etkileri

Profesyonel beyzbol oyuncuları üzerinde yapılan bir araştırma sonuçları göstermektedir ki; gençliğimizde sahip olduğumuz sağlıklı kemiklere bir ömür boyu da sahip olmak mümkün. Araştırma sonuçları, düzenli yapılan egzersizin yaş ilerlese de kemiklerimizin gücünü, sağlamlığını korumaya yardımcı olduğunu göstermektedir.

 

Soldaki resimde profesyonel bir beyzbol oyuncusunun bilgisayarlı tomografi (BT) ile görüntülenen kol kemiğinin enine kesiti görülmektedir. Top atmak için kullanılan koldaki kemik, diğer koldaki kemiğe göre daha kalındır. 

Kemik canlı bir dokudur. Egzersiz kemik gelişimini destekler. Kemik ağırlığı (kalınlığı) genellikle 30 yaşımıza kadar artış göstermektedir.30 yaşından sonra kemik ağırlığında azalma meydana gelmeye başlar. 

Indiana Üniversitesindeki bir grup araştırmacı tarafından yürütülen bir çalışma, fiziksel aktivitenin yaşlanma ile birlikte kemikler üzerindeki yararını açığa çıkarmıştır. Aynı araştırmacılar önceki çalışmalarında sıçanlarda hızlı büyüme esnasında mekanik yüklenmenin kemik boyutunda ve gücünde meydana getirdiği yararlı etkileri ortaya koymuştur. Aynı yararlı etkilerin insanlarda da olup olmadığını görmek için 100’ün üzerinde profesyonel beyzbol oyuncusu ile kariyerlerinin farklı evrelerinde çalışma yapılmıştır. Beyzbol oyuncularının atış yapan kolları tekrarlayan mekanik yüke maruz kalırken, atış yapmayan kolları ise mekanik yüke maruz kalmaz. Ayrıca bu oyuncular, yoğun sportif bir dönemin ardından emekli olur ve günlük, yoğun olmayan fiziksel aktivite ile yaşamlarını sürdürürler. Bu nedenle bilim adamları, bu oyuncuları izleyerek fiziksel aktivitenin bireyin sağlığını uzun dönemde (uzun yıllar sonra) nasıl etkilediğini belirleyebilmiştir. Çalışmada kontrol grubu olarak aynı yaştaki beyzbol oyuncusu olmayan birey kullanılmıştır. 

Bu çalışma kol kemiği ve omuzdan dirseğe uzanan kemik üzerinde yoğunlaşmıştır. Kemik büyüklüğünü ve kemik mineral yoğunluğunu ölçmek için nicel bilgisayarlı tomografi ve çift enerjili X-ray absorpsiyometre (DXA) kullanılmıştır. 

Kol kemiğine tekrarlayan yük uygulaması (top atmak), bu kemiğin atış yapmayan koldaki kemiğe göre neredeyse iki kat fazla güçlenme sağlamıştır. Beyzbol oyuncularının atış yapan kolunda kol kemiğinin dış yüzeyinde (kortikal kemik) kemik kalınlığının daha fazla olduğu görülmüştür. Atış yapmayan koldaki kol kemiği ile kıyaslandığında, atış yapan koldaki kemik % 50 daha fazla ağırlığa, büyüklüğe( toplam kesit alanı) ve kalınlığa sahiptir. Atış yapmaya bağlı kemik ağırlığında görülen iyileşme, atış aktiviteleri bitince (oyuncu emekli olunca) bir miktar azalmıştır. Yaşlanmaya bağlı kemik miktarındaki azalma genellikle kemiğin iç kısmında oluşmuştur. Kemik miktarındaki bu azalmaya rağmen, gençlik döneminde yapılan fiziksel aktiviteye bağlı kemik büyüklüğündeki artışa bağlı yararlı etkilerin yarısı yaşam boyu devam etmektedir. Bunun yanı sıra, daha ileriki yaşlarda beyzbola ara vermeyip atış yapmaya devam eden beyzbol oyuncuları, kemiklerin iç kısmında daha az kayıp yaşamış ve daha uzun süre güçlü kemiklere sahip olmuştur. 

Uzmanlar gençlik döneminde yapılan egzersizin, kemik yüzeyine ekstra bir tabaka eklediğini ve kemiğin daha büyük olmasını sağladığını söylemektedirler. Yaşlanma ile birlikte başlayan kemik kayıplarında büyük oranda kayıp dıştan ziyade iç kısımda olmakta, gençlik döneminde yapılan egzersiz ile büyümüş olan kemikler uzun vadede iskeletin daha güçlü kalmasını sağlamaktadır.

Bu çalışma, gençlik döneminde kemik gelişiminin önemini göstermektedir. Aynı zamanda yaşlanma ile birlikte gelişen kemik yoğunluğundaki azalmanın, fiziksel aktivite ile önüne geçilebileceği gerçeğine ışık tutmaktadır.

Sağlıklı Günler Dileriz