Tireliyken Yemenli olan Ali Rıza efendinin ilginç hayat hikayesini yaklaşık 5 yıl kadar önce tesadüf eseri öğrenen Tire’nin tanınmış isimlerinden emekli öğretmen, araştırmacı ve yazar Yılmaz Göçmen, bu ilginç ve duygu yüklü hayat hikayesinin yitip gitmemesi ve ecdadımızın halen taze olan Yemen’deki yaşam izlerinin bilinmesi için bu konuya yakında çıkacak olan “Bizim İnsanlarımız” isimli kitabında yer verdiğini belirtti. Göçmen, “Bu insanlarımızın, ecdadımızın tarihin tozlu ve karanlık köşelerinde yitip gitmesini istemedim. 20 Şubat’ta çıkacak olan kitabımda Ali Rıza efendiye de yer verdim. Kitapta yaklaşık 25 ismin hayatını konu ediyorum” şeklinde konuşarak kitabından bahsetti.
OĞLU 33 YIL ÖNCE İLK BAĞLANTIYI KURMUŞ
Kitapta yer alan en dikkat çekici hayat hikayelerinden birine sahip olan Ali Rıza efendinin hikayesini nasıl öğrendiğini de kısaca anlatan Yılmaz Göçmen, tesadüfü gelişmelerle ortaya çıkan bu durumu şöyle anlattı: “2011 yılının Nisan ayıydı. Güzel bir gündü. Öğretmenevinin bahçesinde oturuyordum. Bir arkadaşım, yanında genç bir adamla geldi ve bana ‘Hocam bu arkadaş akrabalarını arıyormuş. Sen yardımcı olabilirsin diye senin yanına getirdim’ dedi. “
ALİ RIZA EFENDİNİN TİRE’DEKİ AKRABALARI; GANİ KARAYAZGAN VE AİLESİ
Göçmen hikayeyi nasıl öğrendiğini anlattığı konuşmasının devamını şöyle getirdi: “Arkadaşın yanıma getirdiği kişi, 20’li yaşlarında Ali Rıza diye biriydi. İstanbul’da yükseköğretim gören Yemenli bir gençti.. Ali Rıza isimli genç, hikayesin ve neden Tire’ye geldiğini bir bir anlattı. ‘Keçeci Gani’ diye birini arıyordu. Kendisine yardımcı olmaya karar verdim. Aradığı ismi ilk aşamada bulamadık. Derinliğine araştırınca, bu kişinin emlak işiyle uğraşan, geçmişte Keçecilik de yapmış olan Gani Karayazgan isimli arkadaş olduğunu öğrendik. Gani bey şuanda kızı Hümeyra ile birlikte Yıldız Meydanı’nda bulunan ‘Four July’ adlı emlakçı dükkanını işletmekte. Sonra, Ali Rıza efendinin kendi isminde olan 4. kuşak torunu ve ben, Gani Karayazgan ile bir araya geldik. Benim bu hikayeyi öğrenmem de bu vesile ile oldu. Meğer, Ali Rıza Efendi’in oğullarından Muhammet Necati, babasından duyduğu ve öğrendikleri ışığında 1983 yılında Tire’ye gelmiş ve Gani beyin izini bulmuş, kendisi ile tanışmış. Gani bey ve ailesi ile akrabalık bağını aradan geçen yaklaşık 90 yılın ardından yeniden kurmuş.”

“BİZİM İNSANLARIMIZ” KİTABI YAKINDA ÇIKIYOR
Göçmen, Tireliyken Yemenli olan Akçaşehirli Ali Rıza efendinin hikayesinin ve diğer tüm portrelerin hikaye ayrıntılarının yakında çıkacak olan “Bizim İnsanlarımız” adlı kitapta olacağını ifade etti. Göçmen, ‘gezi’ formatındaki bazı televizyon programlarına bile konu olan Ali Rıza efendi ve onun Yemen’de kurduğu ailesinin hikayesi hakkında kısa da olsa açıklamalarda bulundu.

124 YIL ÖNCE BAŞLAYAN ÖKSÜZ VE YETİM BİR ÇOCUĞUN GÖÇ HİKAYESİ
“124 yıl önce Yemen’e yerleşen ve sonradan Yemen’in ilk maliye bakanı olan Tireli Ali Rıza efendinin kurduğu aile bugün Yemen’in en köklü ailelerinden biri. Birçok çocuğu, torunu ve damadı Devlette önemli görevler bulunmuş. Ecdadın Yemen ellerindeki izleri hala taze. Yemen’de ömrünü tamamlayan Tireli Ali Rıza’nın torunları yüz yıl sonra Tire’deki akrabalarını aramış bulmuş, bağlantıyı kurmuş.
Tire’nin Akçaşehir köyünde, 1877 yılında dünyaya gelen ve çocukluk yaşlarda anne ve babasını kaybederek hem yetim hem de öksüz kalan Tireli Ali Rıza’nın sorumluluğunu amcası Hasan Sabri üstlenmişti. 
Devlet görevlisi olan amca, Osmanlı Devleti’nin verdiği görev üzere, o sıralar çeşitli karışıklıkların ve ayaklanmaların görüldüğü Yemen’e Osmanlı askerlerine ‘iaşe memuru’ olarak gitmek için 1892 yılında yola koyuldu. O dönem 15 yaşında bir çocuk olan ve halen amcasının himayesinde olan Ali Rıza da amcası ile birlikte binlerce kilometre ötede bulunan, çöllerin ardındaki, türkülere konu olan Yemen ellerine gider.
Tireli Ali Rıza efendinin Yemen macerası böylelikle başlar. Haftalarca süren zorlu hatta riskli yolculuğun ardından Yemen’e ulaşılır. Aile Yemen’de Taizz şehrine yerleşir. Ali Rıza’nın eğitimi orada sürdürülür. Başarılı bir öğrenci olan ve zekası ile kendini gösteren Ali Rıza, kısa sürede okulunu başarı ile bitirir. Bir süre sonrada bulunduğu vilayetteki Devlet Hazine Dairesinde memur olarak göreve başlar. Gençlik yıllarına erişmiş olan Ali Rıza efendi, bulunduğu vilayetin tanınmış Arap ailelerinden birinin kızı olan Fatma isimli hanımla evlendirilir. Tireli Ali Rıza’nın Yemenle olan bağları, bu evlilikle daha da güçlenir. Bir yönüyle olur Yemenli Ali Rıza. Yemen’in Osmanlı’dan ayrıldığı isyan dönemlerinde, ailesi ile birlikte hayati tehlike içerisinde kalan ve binbir güçlük içinde eşi ve çocukları ile birlikte Anavatana geri dönen Ali Rıza efendi, 1920’li yıllarda birkaç yıl boyunca Tire’de yaşamış. Fakat maalesef yeni kurulan Cumhuriyet’in devlet yetkililerinin kendisine ve ailesine soğuk davranması ve Yemen’de de olayların yatışması sonrası Yemen’e bir daha geri dönmüş ve orada geniş bir aile kurmuş. Ailesi günümüzde de Yemen’in tanınmış, etkili ve geniş ailelerinden biridir.” 

Editör: Haber Merkezi