Tireli keçe ustası Arif Cön (50), Türk tarihinde önemli bir yer tutan Keçe’ye özgün tasarımlarıyla tekrar hayat verdi. İdealist keçe ustası Cön, teknolojik gelişmelere rağmen hiçbir şekilde taviz vermeği geleneksel organik keçe üretimiyle adını tüm dünyada duyurdu. Babadan kalma, ata mesleğini Tire'nin el sanatlarıyla ünlü tarihi Belediye Han caddesindeki işyerinde sürdüren başarılı girişimci, yok olmaya yüz tutan keçecilik mesleğini geleneksel üretim kalıplarının dışına çıkarak, tekrar zirveye taşıdı. Cön, “Keçe günümüzde klasik ürünlerin yanı sıra cep telefonları, bilgisayarlar ve tabletlerden yayılan radyasyondan korunmak ve binalardaki ısı yalıtımlarında da kullanılıyor” dedi.
GELENEKSEL ÜRETİMİN DIŞINDA ÇIKTI
Geleneksel keçe imalatı pazarında büyük daralmalar yaşandığını üniversiteden dönüşünde anladığını ve yeni açılımlar yapma ihtiyacı duyduğunu ifade eden keçe ustası “Atalarımız yıllarca, ‘yazma keçe’ ve ‘kepenek’ üretmişler. Geleneksel üretim kalıplarının dışına çıkmak istedim. Bir yandan yazma keçe ve çoban kepeneği üretirken biryandan da ham maddesi yine keçe olan yeni ürünleri denemeye başladım. İmalat aşamasında hiçbir kimyasal madde kullanmıyoruz. Motif boyalarında tamamen organik kök boylara yöneldik. Meşhur Tokat yazmalarını, ipek gömleklik kumaşlarla birleştirip yeni ürünler geliştirdik. Şal, yelek, süs çiçekleri, terlik, anahtarlık, atkı, cüzdan ve bayan takıları çok rağbet gördü” dedi.
DÜNYA KEÇEYİ KEŞFETTİ
British Museum ve Topkapı Sarayı başta olmak üzere yurtiçi ve yurt dışında çeşitli fuarlara katılarak ürünlerini dünyaya tanıtan Cön, “Her şeyin yapma ve suni olduğu dönemde dünya keçeyi yeniden keşfetti. Yerli ve yabancı akademisyenler ile birlikte çalışıyoruz. Atölyemiz, keçeciliği öğrenmek isteyen yerli ve yabancı meraklılarla dolup, taşıyor. Amerika, Japonya hatta Avrupa’ya giderek geniş bir yelpazede Türk keçeciliğini dünyaya tanıtıyoruz.” diye konuştu.
ZAHMETLİ BİR İŞ
"Kalıp" diye adlandırılan hasırın üzerine yine keçeden kesilerek elde edilmiş ve kök boya ile boyanmış motifler döşenir. Böylece oluşturulan desenin üzerine birkaç tabaka halinde yün dökülerek çubuklarla düzeltilir. Dökme işleminden sonra hasır bir uçtan başlanarak düzgün bir biçimde dürülür. Rulo haline gelen hasır içindeki yünlerle birlikte makine ile 60 dakika dövülür. Daha sonra su verilir ve dövme işlemi devam eder. Bu işlem bir gün sürer. Makinelerin yaptığı dövme işlemi eskiden göğüs ve dizle yapılırmış. Bundan sonra iyice yıkanan ve sıkı bir şekilde dürülen keçe süzülme işlemine bırakılır. Bir gece süzülen keçe ertesi günü güneşte kurumaya bırakılır. Böylece kullanıma hazır keçe elde edilmiş olur.
