Fatih ŞAŞMAZ / Tire İHA
İşadamı Mustafa Koç’un sabah sporu yaparken kalp krizi geçirerek vefat etmesinin ardından yapılan egzersizlerin ülkemizde çoğunlukla yanlış uygulandığını savunan antreman bilimci Yard. Doç . Dr. Fuat Koçyiğit ve birçok bilim adamı, bu şekilde hayatını kaybettiğini ifade etti. Orta yaş ve üstü kişilerde düşük yoğunluklu egzersizlerin tercih edilmesi gerektiğini savunan Koçyiğit, “Ülkemizin en değerli iş adamlarından Mustafa KOÇ'u egzersiz esnasında geçirdiği kalp krizinden kaybettik. İş adamımızın kaybı önemli bir kayıptır. Egzersiz esnasında ölümlerle karşılaşmamak için alınacak önlemleri iki ana başlıkta ele alabiliriz. İlki, egzersiz öncesiyle ilgili önlemlerdir. Kişinin genetik yatkınlığının incelenmesi, bununla birlikte, kişinin yaşam tarzı, alışkanlıkları ve beslenme özelliklerine bağlı, kalp damar sisteminin risk durumunun incelenmesi gerekmektedir. Genellikle, bu incelemeler doktor veya uzman kişinin rehberliğinde egzersiz yapanlarda göz önüne alınıyor. İkinci önemli konu ise egzersiz esnasında oluşacak risklerin kontrol altında tutulmasıdır. Egzersiz esnasında ani ölümler en çok bu sebeplerden kaynaklanmaktadır. Bunlar, egzersizin türü, egzersizin şiddeti, sıklığı, yapıldığı ortam ve egzersize başlamadan hemen önceki fiziksel, fizyolojik faktörler olarak sıralayabiliriz” dedi.
KALP ATIM SAYISINA DİKKAT
Egzersizden hemen önce, egzersiz yapan kişinin o gün itibariyle egzersize hazır durumunun kontrolü ve uygulanacak egzersizin şiddetinin hayati önem taşıdığına işaret eden Koçyiğit, “Halı saha ve benzeri aktivitelerde, egzersiz şiddetinin düzensiz ve kontrol dışı olması, zaten başlı başına ani ölüm riskine davetiye çıkarmaktadır. Ancak, kontrol altında, ev -salon bisikleti, koşu bandı , ağırlık salonu gibi egzersiz şiddetinin kontrol edilebilir ve düzenlenebilir olduğu şartlardaki egzersizde, ani ölümler için durum farklılık gösterir. Uzmanlar tarafından, genellikle egzersiz şiddeti için, kişinin egzersiz kalp atım hızının alt ve üst sınırlarını tespit etmek üzere, KARVONEN formülü önerilmektedir. Buna göre, sağlıklı 65 yaşındaki ve dinlenik durumda dakika kalp atım sayısı 75 dakika/atım olan kişinin egzersiz aralığı 126 ile 135 kalp atım sayısı arasında hesaplanmaktadır. Bu sayı, sağlık amaçlı spor yapan sedanter bir kişi için yüksektir. Bir de buna, daha önce kalp ve damar hastalıklarıyla ilgili operasyon geçirmiş kişiler açısından bakarsak, ölüm riski oldukça yükselmektedir. Çünkü, egzersizde zaten adrenalin desarjının artması, kalp atım hızının ve şiddetinin yükselmesi, sistolik başıncın, istisnai kişilerde diyastolik başıncın artması eklenmektedir. Bu durumda, koroner arterlerdeki olası bir yırtılma (rüptür), buna bağlı tıkanma ve akabinde miyokart -enfarktüsü ve ani ölüm kaçınılmaz olmaktadır. Şiddetli egzersize bağlı rüptür kalbin başka bölümlerde de gerçekleşebilir” şeklinde konuştu.
NE YAPILMALI?
Sağlıklı birisi için bile, egzersiz şiddeti, yaşa bağlı olarak az çok değişmekle birlikte, orta yaş bir kişide 90 ile 110 kalp atım sınırı içinde olmalıdır. Bu uzun süre egzersiz yapanlarda bile 120 kalp atım düzeyini aşmamalıdır.
İkinci dikkat edilmesi gereken konu; orta ve yüksek ağırlık kullanmak veya manyetik bisiklet gibi, kalp-damar sistemi üzerinde basıncı yükselten, sol karıncık duvarının içe doğru kalınlaşmasına neden olan direnç egzersizlerinden kaçınmaktır.
Bunlar ve benzeri, göz önünde bulundurulması oldukça kolay olan konulara dikkat etmemiz, daha çok vatandaşımızın ve değerli insanımızın kaybını önleyecektir.