Sıcak basması, terleme, menstrual düzende bozukluk, uyku problemleri. Menopoz dönemine ait bu semptomlar 50 yaş civarındaki pek çok kadında sıklıkla görülmektedir. Eğer bu semptomlar 40 yaş ve öncesinde görülmeye başladıysa- 100 kadından 1’inde bu durum görülebilmektedir- bir şeylerin yanlış olduğu söylenebilmektedir. Bu semptomların zamanından önce görülüyor olması primer over yetmezliği (POY) olarak adlandırılan bir durumun habercisi olabilir. 
POY problemi olan çoğu kadın kısırdır, aynı zamanda kemik kırılmasına ve kalp krizine yatkınlıkları vardır, pek çoğu da bu rahatsızlığa sahip olduklarını bilmemektedir. Genç kadınlar bu semptomları görmezden geldikleri, sıcak basmalarının doktora gidecek kadar önemli olduğunu düşünmedikleri için POY semptomları çoğu kez gözden kaçırılmaktadır. Özellikle gençler menstrual döngüyü sıkıntı olarak gördüklerinden, bu döngüdeki düzensizlik onları rahatsız etmemektedir. Ancak bu çok büyük bir hatadır çünkü POY nin en belirgin semptomu düzensiz menstruasyondur. Genç kadınlarda görülen POY durumunda yumurtalıklar düzgün çalışmaz, östrojen ve diğer üremeden sorumlu hormonların üretiminde azalma meydana gelir. Bu durumların aynısı 50 yaş ve üzeri kadınlar menopoz dönemine girerken de meydana gelir, bu nedenle menopoz dönemi ile POY hastalığının belirtileri birbirine çok benzerdir.

POY semptomları, menopoz semptomları gibi hormon replasman tedavisi ile kontrol altına alınabilir. POY menopoz gibi kadınları osteoporoz (kemik kaybı) açısından riske sokar. Ancak bilinmesi erken teşhis ve tedavi ile kemik sağlığının korunabiliyor olmasıdır.

Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması (otoimmünite) sonucu oluşan bir hastalık olan POY’nin oluşma nedenleri hala gizemini korumaktadır. Vakaların sadece % 10’u genetik bir neden veya otoimmünite ile ilişkilendirilir.
Araştırma sonuçlarına göre, POY sonucu doğurganlığın azalması ile birlikte, kadınlarda üzüntü, gerginlik gibi depresyon belirtileri de görülmektedir. Son yapılan bir araştırma ise POY olan çoğu genç kadının ve gencin yumurtalıklarında hala olgunlaşmamış yumurtalar olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, infertilite problemlerinin çözümü için umut vericidir. POY olan kadınların bir kısmı, hastalık teşhis edildikten sonra tedavi görmeden de hamile kalabilmektedir. 
Basit bir kan testi yapılarak folikül uyarıcı hormon (FSH) değerlerine bakılması ile POY olup olmadığı ortaya çıkarılabilmektedir. 

Uzmanlar menstrual döngünün düzenli olmasının, yumurtalıkların düzgün çalıştığına dair iyi bir işaret olduğunu ifade etmektedirler. Eğer döngüde problem varsa, bunun nedenini öğrenmek için genç kadınların ve gençlerin bir uzmana danışmaları önerilmektedir.
Sağlıklı Günler Dileriz
20.06.2014
Yazan: Figen Selli
Danışman: Ecz. Çiğdem Selli Karakaya
Kaynak: http://newsinhealth.nih.gov/issue/jun2010/feature2