Tire'den dünyaya örnek kooperatif

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü tarafından “Örnek Kırsal Kalkınma Modeli” seçilmesinin ardından 2 yılda kooperatifi, Sri Lanka’dan Almanya’ya, Sudan’dan Fransa’ya, Libya’dan Danimarka’ya kadar onlarca ülkeden 1000’in üzerinde temsilci ziyaret etti. Diğer yandan yurtiçinden de üreticilerin akınına uğrayan kooperatif, Türkiye’de kooperatifçiliğin simgesi haline geldi. 

Başarının sırrının özveri ve takım ruhu olduğunu söyleyen Kooperatif Başkanı Mahmut Eskiyörük, yurtiçinde Batman’dan Kastamonu’ya, Iğdır’dan Burdur’a, Kars’tan Bursa’ya kadar ülkeyi karış karış gezip küçük aile işletmelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için Kooperatifçiliğin geliştirilmesi için mücadele verdiklerini belirtti. 

Paneller, sempozyumlar, konferanslar ve üretici eğitimlerine katılan Eskiyörük, Türkiye'nin ekonomik kalkınmasında en büyük potansiyelin tarım ve hayvancılık sektörü olduğunu belirterek “Kalıcı toplumsal barışın sağlanması ve ekonomik kalkınmanın yolu kooperatifleşmedir. Küçük işletmelerin bugünkü sistemde tek başlarına ayakta kalmaları mümkün değil, ya birleşerek büyüyecekler ya da yok olacaklar" diyor.

Gelişmiş dünya ülkeleriyle Türkiye’nin rekabet edebilmesinin yolunun tarımdan geçtiğinin altını çizen Eskiyörük “Nüfusumuzun 3 katını doyuracak tarım ve hayvancılık potansiyeline sahip olan ülkemizde tarımın önemini anlamakta geç kalındı o yüzden bir an önce eyleme geçmeliyiz” dedi. 

Dünya Gıda Örgütünün 2013 yılını Kooperatifçilik, 2014 yılını Küçük Aile İşletmeciliği yılı ilan etmesinin önemine değinen Eskiyörük, “22 yıldan bu yana küçük aile işletmelerinin ve üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması için mücadele veriyorum. ‘Kooperatifleşme’ dedim, ‘Sen komünist misin’ dediler. ‘Örgütlenelim’ dedim. ‘Anarşist misin’ dediler. ‘Küçük aile işletmeleri’ dedim, ‘İlkel misin hangi çağda yaşıyorsun’ dediler. Ama gelinen nokta haklılığımızı kanıtladı.” diye konuştu. 

Tarımda gelişmiş ülkelerin, yapısal sorunlarını kooperatifleşmeyle çözdüğünün altını çizen Eskiyörük, dünyada yüzde 80 seviyelerinde olan kooperatifleşme oranının Türkiye’nin koşullarının zorunlu kılmasına rağmen henüz yüzde 13 seviyelerinde olmasının üzücü olduğunu vurguladı. Eskiyörük; kooperatifçilikle sağlanan kazanımlar konusunda Tire Süt Kooperatifi’nin dünya çapında kabul görmüş bir model olduğunu dile getirdi.

Eskiyörük, 2 bin ortaklı bir üretici kuruluşu olan Tire Süt Kooperatifi’nin ana misyonunun üreticinin girdi maliyetlerini düşürüp, üretim kalitesini arttırarak daha fazla kazanç elde etmesini sağlamak olduğunu söyledi.. 

Süt kalitesini arttırmak ve Gıda Güvenliği’ni sağlamak için T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın destekleriyle 2004 yılında alt yapı çalışmalarını başlattıklarını hatırlatan Eskiyörük, 2006 yılında soğuk zinciri tamamlayarak Tire’nin 63 köyünde soğutma tanklı nokta alım merkezleri kurduklarını belirtti. Eskiyörük, çiftliklerden ve köylerden günlük 180 ton süt toplandığını belirterek bunun tamamının soğuk zincirde, antibiyotik ve alkol testine tabi tutulduğunun altını çizdi. 

Ortaklarının sütünü düzenli olarak kalite testlerinden geçirdiklerini belirten Eskiyörük, sütün kalitesine göre prim uygulaması yaptıklarını açıklayarak: “Üreticimizin sütünden düzenli olarak numune alarak bakteri, yağ, yağsız kuru madde gibi bir çok kritere göre fiyatlandırma yapıyoruz. Kalite değerleri yüksek süte fazla ücret ödüyoruz. Süt kalite değerlerinde düşüklük olan üreticilerimiz varsa bunlara ücretsiz danışmanlıkla kalitesinin yükselmesini sağlıyoruz.  Ziraat mühendislerimiz ve veterinerimiz bu üreticimizin hayvanlarını, sağım şartlarını ve hayvan besleme şekillerini incelemeye alıyor. Üreticimize eksikliklerini giderme konusunda destek sağlıyor.” diye konuştu.  

Kooperatifçiliğin ana misyonlarından olan “Üreticiden-Tüketiciye” ilkesini hayata geçiren Tire Süt kooperatifi, İzmir İl Tarım Müdürlüğü’nün desteği ve yer tahsisiyle Bornova’da Tarım İl Kampus girişinde sadece kooperatif ürünlerinin satıldığı Çiftçim Marketi kurdu. Kendi üretim ve satış organizasyonunu başarılı bir şekilde yürüten Tire Süt Kooperatifi, Çiftçim marketin raflarında diğer kooperatiflerin de ürünlerinin pazarlanmasına destek sağlıyor. 

Süt, süt ürünleri, taze et, et ürünleri, zeytin, zeytin yağları, bal ve arı ürünleri için özel reyonlar yapılan Çiftçim markette tüketiciler üretim yapan tüm kooperatiflerin ürünlerini bir arada bulabiliyor.